Od 1 stycznia 2025 roku Polska obejmie przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej i będzie miała możliwość wpływania na kierunki i kształt polityk unijnych przez kolejne sześć miesięcy. Jest to istotny moment w historii UE, napięcia geopolityczne rosną, a oczekiwania wobec Polski są wyjątkowo duże.
Podczas prezydencji Polska będzie prowadzić sprawy wynikające z unijnego kalendarza prac i rewizji legislacji. W obszarze energii i klimatu będzie to:
Rewizja rozporządzenia o zarządzaniu Unią Energetyczną 2018/1999, ważna ze względu na prace nad Krajowym Planem w dziedzinie Energii i Klimatu (KPEiK) i długoterminowym planowaniem transformacji energetycznej.
Rewizja rozporządzenia dotyczącego środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego 2017/1938,
Rewizja rozporządzenia w sprawie gotowości na wypadek zagrożeń w sektorze energii elektrycznej 2019/941,
Zgłoszenie wkładów redukcyjnych (NDC) na rok 2035 w ramach Porozumienia Paryskiego, które określają zobowiązania Wspólnoty w kontekście globalnej polityki klimatycznej.
Rewizja Europejskiego prawa o klimacie związanego z ustaleniem celów redukcyjnych na rok 2040, w którym UE jest zobowiązana do wyznaczenia celów pośrednich pomiędzy 2030 a 2050 r.
Raport KE dotyczący funkcjonowania mechanizmów wynagradzania mocy i propozycje ich reformy.
Początek prac nad przeglądem ETS i Funduszu Modernizacyjnego, który jest istotny z punktu widzenia dalszej dekarbonizacji energetyki i przemysłu, a także finansowania transformacji.
Ważnym również kontekstem działań polskiej prezydencji będą również:
zakończenie umowy na tranzyt rosyjskiego gazu przez Ukrainę pod koniec 2024 r.,
Synchronizacja sieci elektroenergetycznych krajów bałtyckich z systemem Europy Kontynentalnej zaplanowana na luty 2025 r.
Opracowanie społecznych planów klimatycznych (SPK) przez państwa członkowskie do czerwca 2025 r. Plany określają sposoby dodatkowego finansowania związanego z wdrażaniem polityki klimatycznej (ETS2) w gospodarstwach domowych. Polska prezydencja zbiegnie się też z
Powyższe wyzwania są kluczowe, bo wymagają od Polski posiadania jasnej koncepcji wdrożenia tych regulacji z uwzględnieniem komplikującej się sytuacji międzynarodowej i braku strategii transformacji energetycznej w Polsce. Jeżeli Polska podoła tym wyzwaniom, to wszystkie pozostałe wyzwania związane z sytuację wewnątrz Polski w tych obszarach będą zminimalizowane.
Główne wyzwania stojące przed transformacją energetyczną
przestarzała infrastruktura energetyczna – sieci energetyczne, zaprojektowane z myślą o tradycyjnych źródłach energii, takich jak węgiel i gaz, nie są dostosowane do dynamicznej, niestabilnej natury odnawialnych źródeł energii, takich jak słońce i wiatr.
magazynowanie energii – ponieważ odnawialne źródła energii generują nadwyżki energii w okresach wysokiego nasłonecznienia czy wiatru, kluczowym aspektem staje się zdolność do magazynowania tej energii i jej wykorzystania w okresach, gdy produkcja jest ograniczona.
koszty inwestycji w rozwój odnawialnych źródeł energii oraz infrastrukturę wspierającą – budowa farm wiatrowych, słonecznych czy inwestycje w magazynowanie energii wymagają dużych nakładów finansowych, które nie zawsze są dostępne.
Fit for 55 – co dalej z pakietem?
17 lipca 2023 r. polski rząd wystąpił ze skargą o stwierdzenie nieważności decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/852 dotyczącej liczby uprawnień umieszczonych w rezerwie stabilności rynkowej na potrzeby unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. Jest to jedna z sześciu skarg złożonych przez Polskę przeciwko aktom prawa UE stanowiących elementy pakietu Fit for 55.
Jednak Wiceprezes Trybunału Sprawiedliwości UE oddalił wniosek, uznając, że Polska nie wykazała ryzyka powstania poważnej i nieodwracalnej szkody, jaka miałaby powstać wskutek stosowania zaskarżonej decyzji. To powoduje , ze rząd Polski realizując agendę swojej prezydencji w UE musi tak wybrnąć z tego impasu polityczno-prawnego , aby w minimalnym przynajmniej stopniu uwzględnić realną (bardzo trudną) sytuacje w realizacji w Polsce wymogów transformacji energetycznej bez destabilizacji technicznej i ekonomicznej Krajowego Systemu Energetycznego.
Dodaj komentarz